Kraje Trzeciego Świata są mało znane. Może zainteresuje Cię jakiś temat?
Literatura naukowa | Literatura faktu: Ogólnie Afryka | Nasi bohaterowie
Burundi | Indie | Kamerun | Kongo | Rwanda | Sudan Płd. | Uganda | Zanzibar
Dla najmłodszych | Szkoły - filmy na Youtube w j. ang.

Większość z podanych książek jest do wypożyczenia w Bibliotece Głównej UMCS w Lublinie. Literatura faktu to głównie reportaże, relacje osobiste, dzienniki, wspomnienia, biografie itp. Książki beletrystyczne, często dotyczące życia kobiet (np. "Biała Masajka") są lepiej znane i nie zostały uwzględnione w tej bibliografii. Z literatury klasycznej polecamy książki Ryszarda Kapuścińskiego [1].
Linki prowadzą najczęściej do krótkich recenzji, wyjątkowo do plików pdf, co jest zaznaczone. Wszystkie linki były aktualne 29.08.2020.

---

Nauczycielom polecamy stronę Fundacji Edukacji Międzykulturowej w Warszawie [2], gdzie można znaleźć scenariusze zajęć [3], wiele artykułów, np. o tingatinga [4], wystawy, bajki, krzyżówki, puzzle, gry, kolorowanki itp. Na stronie Centrum Wielokulturowego w Warszawie są przykłady lekcji online dla dzieci [5]. Polecamy też pozycję:
Gry i zabawy afrykańskie / pod red. Marty Jackowskiej i Hanny Rubinkowskiej. - Warszawa : Dom Wydawniczy ELIPSA, 2011.
Jest to zestaw edukacyjny składający się z książki "Gry i zabawy afrykańskie", broszury "Jak mówić polskim dzieciom o dzieciach Afryki?" oraz płyty multimedialnej. Zawiera część opisową dotyczącą życia w wybranych 13 państwach afrykańskich; opis niektórych gier i zabaw dzieci w tych państwach oraz konspekty lekcji.
Na stronie Edukacji Globalnej [6] znajdują się przykłady materiałów dla nauczycieli i poleceń dla uczniów dotyczących problemów Afryki.
Na stronie Katedry Języków i Kultur Afryki [7] można m.in. obejrzeć spotkanie [8] "Zawiłe związki islamu i chrześcijaństwa w Afryce" zorganizowane w ramach cyklu "Afryka na Koszykowej", które odbyło się 30.09.2020
[9] - Pierwszy polski serwis o Afryce.

---

Literatura naukowa

[1] Afryka Subsaharyjska. Potencjał, problemy i możliwości dla Polski / Cieślik Ewa, Czernichowski Konrad, Ndiaye Bara. - Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020.
[2] Klątwa surowcowa w Afryce? : przypadek Zambii i Botswany / Konrad Czernichowski, Dominik Kopiński, Andrzej Polus. - Warszawa : Wydawnictwo CeDeWu, 2012.
[3] Integracja afrykańska - uwarunkowania, formy współpracy, instytucje / Konrad Czernichowski. - Warszawa : Wydawnictwo CeDeWu, 2010.
[4] Uwarunkowania i zróżnicowanie rozwoju gospodarczego krajów Afryki Subsaharyjskiej / Katarzyna Świerczyńska. - Warszawa : CeDeWu, 2019.
[5] Regionalna integracja gospodarcza w Afryce w świetle teorii i doświadczeń państw afrykańskich / Joanna Garlińska-Bielawska. - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2019.
[6] - pdf Bilad as-Sudan kultura polityka / praca pod redakcją Waldemara Cisło, Jarosława Różańskiego, Macieja Ząbka. Pelplin, Bernardinum, 2016.
[7] Dwa języki, dwa światy : język francuski i malgaski w edukacji szkolnej na Madagaskarze / Kinga Lendzion. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019.
[8] Twórcza codzienność mieszkańców Lomé / Jacek Jan Pawlik. - Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, cop. 2018.
[9] Erytrea i jej wpływ na sytuację polityczną w Rogu Afryki / Robert Kłosowicz, Joanna Mormul. - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018.
[10] Boko Haram : koncepcja reformy islamu w północnej Nigerii / Sabina Brakoniecka. - Warszawa : Dom Wydawniczy Elipsa, 2018.
[11] Konteksty dysfunkcyjności państw Afryki Subsaharyjskiej / Robert Kłosowicz. - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2017.
[12] Afryka i (post)kolonializm / pod redakcją Anety Pawłowskiej i Julii Sowińskiej-Heim. – Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016.
[13] - pdf Państwa dysfunkcyjne i ich destabilizujący wpływ na stosunki międzynarodowe / red. Robert Kłosowicz. - Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2014.
[14] Problemy współczesnej Afryki : szanse i wyzwania na przyszłość / pod red. Katarzyny Jareckiej-Stępień i Jakuba Kościółka. - Kraków : Księgarnia Akademicka, 2012.
[15] Afrykańskie instytucje bezpieczeństwa / Wiesław Lizak ; Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2012.
[16] Plemienna i postplemienna Afryka : koncepcje i postaci wspólnoty w dawnej i współczesnej Afryce / Ryszard Vorbrich. Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012.
[17] - pdf Jak przeżyć w afrykańskim mieście? : człowiek wobec pograniczności oraz procesów urbanizacyjnych w południowosudańskiej Dżubie / Maciej Kurcz. - Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012.
[18] - pdf Gorzka czekolada : społeczne aspekty uprawy kakao w Wybrzeżu Kości Słoniowej w kontekście zasad międzynarodowego handlu i konsumpcji / Błażej Popławski, Katarzyna Szeniawska ; zdjęcia: Błażej Popławski, Katarzyna Szeniawska. - Warszawa : Polska Akcja Humanitarna, 2013.
[19] Współczesna Afryka subsaharyjska : wybrane zagadnienia : podręcznik akademicki / Bara NDiaye. - Olsztyn : Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2011.
[20] Françafrique: stosunki francusko-afrykańskie - wczoraj i dziś / Bara Ndiaye. - Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 2010.
[21] Wstęp do afrykanistyki / S. Piłaszewicz, E. Rzewuski. - Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2004.
[22] Afryka na progu XXI t. 2 / D. Kopiński, A. Żukowski (red.). - Warszawa : Aspra, 2009.
[23] Biedy Afryki / A. Zwoliński. - Kraków : Petrus, 2009.
[24] Północ-Południe krytyczna analiza podziału świata na kraje wysoko i słabo rozwinięte / M. Solarz. - Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
[25] Francja wobec Afryki subsaharyjskiej / Solarz Marcin Wojciech. - Warszawa : Aspra, 2004.
[26] Historia Afryki / P. Curtin, S. Feierman. - Gdańsk : Marabut, 2003.
[27] Stosunki międzynarodowe w Afryce / pod red. Jana J. Milewskiego i Wiesława Lizaka. - Warszawa : Wydaw. Naukowe Scholar : Fundacja Studiów Międzynarodowych, 2002.
[28] Pioneers of African studies in Kraków / ed. by Robert Kłosowicz. - Kraków : Ksiegarnia Akademicka, cop. 2019.
[29] Publikacje Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego.
[30] Polskie Centrum Studiów Afrykanistycznych (PCSA).
[31] Olsztyńskie Studia Afrykanistyczne 2010-2017.

---

Literatura faktu

[1] - pdf Mity i Postaci Afryki w komiksie cz.IV. - Warszawa : Staromiejski Dom Kultury, 2017.
[2] Afryka jest kobietą / Beata Lewandowska-Kaftan. - Warszawa : Edipress Polska, cop. 2016.
[3] W piekle Eboli / Tadeusz Biedzki. - Pelplin : Bernardimum, 2015.
[4] Afryka dzisiaj : piękna, biedna, różnorodna / Jezry Gilarowski. - Warszawa : Wydawnictwo Akademickie, 2012.
[5] - pdf Dziękujemy za palenie : dlaczego Afryka nie może sobie poradzić z przemocą, głodem, wyzyskiem i AIDS / Adam Leszczyński. - Warszawa : Polska Akcja Humanitarna, 2012. - książka napisana przez reportera i historyka, z bibliografią pozycji w języku angielskim.
[6] Blondynka na Czarnym Lądzie / Beata Pawlikowska. - Warszawa : Wydawnictwo G + J RBA, cop. 2009 i inne wydania.
[7] Afryka / Piotr Kraśko. - Warszawa : Wydawnictwo G + J RBA, cop. 2011. - Seria: Świat według reportera.
[8] Afryka / Jolanta Koziorowska. - Poznań : Publicat, cop. 2005.

---

Nasi bohaterowie

Poznaj życie ludzi, którzy służyli potrzebującym w krajach Trzeciego Świata.
[1] Człowiek dla wszystkich : O. Marian Żelazek od A do Ż / wybór i opracowanie tekstów: Anna Kot. ­ Górna Grupa : Wydawnictwo Księży Werbistów, [2020].
[2] Przywrócić nadzieję : Adopcja Serca / Roman Rusinek, Marek Oktaba. - Ząbki : Apostolicum, 2014.
[3] Żyć miłością : wybór nauk Matki Teresy o miłości / Glenna Hammer Moulthrop. - Warszawa : Świat Książki, 2003.
[4] Matka ubogich : rozmowa z Matką Teresą z Kalkuty / Renzo Allegri. - Kraków : Wydawnictwo WAM, 1996.
[5] Życiorys św. Matki Teresy i bibliografia jej poświęcona na stronie brewiarz/czytelnia.
[6] - pdf Wanda Błeńska : spełnione życie / Marta Jelonek, Joanna Gadzińska. - Wydanie II poszerzone. - Poznań : Święty Wojciech Wydawnictwo, © 2019.
[7] O chłopcu, który ujarzmił wiatr / William Kamkwamba, Bryan Mealer ; tłumaczenie: Katarzyna Iwańska. - Warszawa : Edgard, copyright © 2019.
[8] Szopa, która nakarmiła milion dzieci / Magnus Macfarlaine-Barrow. - Kraków : Wydawnictwo Salwator, 2020.
[9] Chłopak, który spotkał Jezusa : Segatashya z Kibeho / Immaculee Ilibagiza oraz Steve Erwin. - Warszawa : Wydawnictwo "Duc in altum", 2012.
Filmy:
[10] Marian Żelazek SVD Misjonarz Werbista z Indii.
[11] Reportaż "Wystarczy tylko chcieć".
[12] Dokta : opowieść o Wandzie Błeńskiej / Eliza Piotrowska.- Poznań : Święty Wojciech Dom Medialny, 2019.
[13] Zawsze chciałam być lekarzem na misjach.
[14] Strona Wanda Błeńska

---

Burundi

[1] Amahoro : podróż do serca Afryki / Piotr Jaroszyński. - Szczecinek : Fundacja "Nasza Przyszłość". Oddział, cop. 2006.
[2] Droga do serca Afryki : ojciec Leonard Kowalówka - fundator misji karmelitańskich w Burundi / Jerzy Zieliński. - Kraków : Biuro Misyjne : Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2017.

Indie

[1] Indie : podróże egzotyczne dla kobiet (i mężczyzn) / Paweł Skiba. - Pelplin : Wydawnictwo Bernardinum, 2020.
[2] Indie: Kraj w którym od wieków wszystko płynie własnym rytmem / Jaroslaw Kret. - Warszawa : Burda Publishing Polska, 2018.
[3] Moje Indie / Jarosław Kret ; [wyd. Małgorzata Maruszkin]. - Warszawa : Świat Książki, 2009.

Kamerun

[1] Działalność polskich misjonarzy oblatów Maryi Niepokalanej w Kamerunie (1970-2010) / Jarosław Różański OMI. - Warszawa : Instytut Dialogu Kultury i Religii. Wydział Teologiczny UKSW : Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2015.
[2] On nas obroni / Anna Krogulska. - Kraków : Wydawnictwo WAM, 2001.
[3] Charyzmat i egzotyka : misje Księży Marianów w Kamerunie / Mira Majdan. - Warszawa : Marianum Missio, 2017.
[4] Apostoł Pigmejów : bp Eugeniusz Juretzko OMI / redakcja i wstęp: Marcin Wrzos. - Poznań : Misyjne Drogi. Polska Prowincja Misjonarzy Oblatów MN, 2019.

Kongo

[1] Mwana znaczy dziecko : z afrykańskich tradycji edukacyjnych / Alicja Wrzesińska. - Warszawa: Dialog, 2005.
[2] Gdzie słonie walczą, tam trawa cierpi / Paweł Krok. - wyd. 2 - Kraków : Wydawnictwo Ksieży Sercanów, 2010.

Rwanda

[1] Dzieci Rwandy / Roman Rusinek. - Ząbki : Apostolicum, 2013.
[2] Rwanda / Piotr Kraśko ; National Geographic. - Warszawa : Wydawnictwo G+J RBA, copyright © 2012.
[3] Amahoro : podróż do serca Afryki / Piotr Jaroszyński. - Szczecinek : Fundacja "Nasza Przyszłość". Oddział, cop. 2006.

Sudan Południowy

[1] W obronie innych : opowieść o samotnej walce w obronie dzieci w Sudanie / Sam Childers - Ustroń : Warbook, cop. 2016.

Uganda

[1] Karamoja : ostatni wojownicy / Robert Ziółkowski. - Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo, copyright © 2018.
[2] Uganda : jak się masz, muzungu? / Michał Kruszona. - Poznań : Zysk i S-ka, cop. 2011. Seria: Człowiek Poznaje Świat.
[3] Krew Aczoli : dziesięć lat po zapomnianej wojnie na północy Ugandy : spotkania z ofiarami Bożej Armii Oporu i wojsk rządowych / Krzysztof Błażyca. - Pelplin : Wydawnictwo "Bernardinum", 2017.
[4] Spalić paszport / Bogusław Kalungi Dąbrowski. - Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo, cop. 2017.
[5] Listy z Afryki / Janina Bartkiewicz ; zebrała i opracowała Beata Chomicz. - Wydanie II. - Toruń : Lidia Lach : Komisja Historyczna przy Hufcu ZHP Toruń, 2018.

Zanzibar

[1] Zanzibar wyspa skarbów / Beata Lewandowska-Kaftan. - Warszawa : Edipress Polska, cop. 2017.
[2] Dom na Zanzibarze / Dorota Katende. - Wyd. 3 - Sopot : Wydawnictwo PLUS, 2014.

---

Dla najmłodszych

[1] Kalebasa pełna mądrości : opowieści i przysłowia afrykańskie / Patrick Addai. - Myszków : BJ Service, 2016.
[2] 19 współczesnych opowiadań nigeryjskich / Matelska M. (red.) - Warszawa : Iskry, 1978.
[3] Opowieści ludu Hausa / Pawlak N. (wybór, wstęp, przekład). - Warszawa : Nasza Księgarnia, 1988.
[4] 26 bajek z Afryki ze zdjęciami Ryszarda Kapuścińskiego / Rzewuski E. (oprac.). - Warszawa : Agora, 2007.
[5] Klimatyczni / Olga Ślepowrońska. - Lublin : Wydawnictwo Tekturka, 2020. - m.in. o Williamie Kamkwamba i Wangari Maathai

---

Filmy na YT o szkołach (w języku angielskim)

[1] How Rwanda is preaparing its students for the jobs of tomorrow.
[2] More teachers, more learning in Cameroon.
[3] Education in Democratic Republic of Congo.
[4] Working For Education in South Sudan: My People, Our Stories.
[5] Girls' Education in South Sudan - Despite school closures, Girls’ Education South Sudan (GESS) is continuing to support girls and their families during the COVID-19 pandemic.
[6] School the source of life in Burundi.
[7] 2019-2020 School Challenge in Western Uganda.