Przysłowia w języku swahili

Cierpliwy zjada dojrzałe owoce. Mvumilivu hula mbivu [Mwumiliwu hula mbiwu].

Człowiek, który się topi, walczy do upadłego. Mfa maji haishi kutapatapa [mfa madi haiszi kutapata].

Dla chcącego nie ma nic trudnego. Iwapo nia, njia hupatikana [iłapo nia, ndźia hupatikana].

Jak sobie pościelisz - tak się wyśpisz. Mpanda ovyo, hula ovyo [mpanda owjo, hula owjo].

Język potrafi zranić więcej od zębów. Ulimi unauma kuliko meno.

Kiedy kota nie ma w domu, to myszy grasują. Paka akiondoka, panya hutawala [paka akiondoka, panja hutałala].

Kto wszedł na drabinę, musi również z niej zejść. Mpanda ngazi hushuka [mpanda ngazi huszuka].

Lepiej późno niż wcale. Kawia ufike [kałia ufike].

Nie ma pory deszczowej bez komarów. Hakuna masika yasiyokuwa na mbu [hakuna masika jasijokuła na mbu].

Śpiesz się powoli a zdążysz na czas. Polepole ndiyo mwendo [polepole ndijo młendo].

Woda w kokonie jest oceanem dla mrówki. Maji ya kifuu bahari ya chungu {madźi ja kifuu bahari ja ćungu].

W tym świecie jesteśmy tylko pasażerami, bo kierowcą jest Bóg. Sisi sote ni abiria dereva ni Mungu [sisi sote ni abiria derewa ni mungu].

Przysłowia w języku kinya-ruanda

Wyjaśnienie: Imana oznacza Bóg
Choć słowo starca się opóźnia, jednak zawsze się spełnia. Irya mukuru riratinda ntirihera.

Imana odnajduje trudne, wlekące się problemy. Ibitihuse Imana irabisanga.

Imana nie obdarowuje tego, który siedzi bezczynnie. Imana ntiha uwicaye.

Jajko czarnej kury nie różni się niczym od jajka białej kury. Igi ry'inkoko y'umukara ntiritandukanye n'igi ry'inkoko y'umweru.

Jedyny prawdziwy smutek, to utrata ukochanej osoby. Agahinda ni ukubura uwo ukunda.

Jeżozwierz tylko dzięki cierpliwości wydaje na świat potomstwo z kolcami. Ikinyogote kubera ukwihangana kwacyo kibyara utwana dufite amahwa.

Gdy modlisz się przy domowym ognisku, Imana pokryje cię popiołem. Usengera Imana ku ziko ikagusiga ivu.

O smutku kury wiedzą jedynie w kurniku, gdzie się wyżaliła. Agahinda k'inkoko kamenya inkike yatoye mo.

Płaczą i ryby, ale ich łez nie widać, ponieważ ryba żyje w wodzie. Ivyo amafi arize, ntawe ubona amarira, kuko amafi aba ari mu mazi.

Pokój serca jest sercem pokoju. Amamhoro y'umutima ni umutima w'amahoro.

Słoń pijąc wodę, myje sobie trąbę. Iyo imywa amazi, inzovu iboneraho kwoza umumywa wayo.

Tam, gdzie biją się słonie, cierpi trawa. Iyo inzovu zirwanye, ni ibyatsi bihababarira.

Wiatr nie zdoła złamać drzewa, które chroni Imana. Agati gateretswe n'Imana ntigahuhwa n'umuyaga.

Przysłowia kongijskie

Cierpliwy mężczyzna nawet kamień ugotuje.

Córka nie jest gościem w swoim domu.

Czas wszystko zrobi – bo ma czas.

Do psa, który ma pieniądze, mówią ludzie „panie psie”.

Dzielenie się z drugim – oznacza bogactwo.

Gdy spotkasz hienę, wiadomo, że zjadła owcę.

Ja jestem, ponieważ my jesteśmy.

Jeśli chcesz iść szybko – idź sam. Jeśli chcesz iść daleko – idź razem.

Jeśli chcesz poznać wierzchołek baobabu, poznaj najpierw jego korzenie.

Jeśli nie masz dziesięciu krewnych, to jakbyś nie miał dziesięciu palców u rąk.

Jeśli wyedukujesz kobietę, wyedukujesz rodzinę.

Jeżeli kłamstwo wyjdzie rano, a prawda wieczorem, to wtedy jeszcze prawda dogoni kłamstwo.

Każdy łowi rybę z ogólnej rzeki do własnego kosza.

Małpa która śpi, nie zje fasoli.

Mężczyzna jest jak pieprz, gdy go rozgryziesz, poczujesz jak piecze.

Milczenie jest mową.

Młodość szybko zapomina o tych, którzy jej wyrządzili krzywdę.

Morze kłamstwa jest płytkie.

My jesteśmy, ponieważ ja jestem.

Najlepszym lekarstwem dla człowieka jest drugi człowiek.

Nawet mała cukinia ma pestki.

Nie dziedziczymy ziemi po naszych ojcach, my ją pożyczamy od naszych dzieci.

Nie kupuj soli, zanim jej nie polizałeś.

Nie wyrzucaj zapaski, gdy otrzymałaś nową suknię!

Odpoczynek przychodzi tylko po utrudzeniu.

Oko nie zabije gazeli, ślina nie złamie postu.

Potrzebna jest cała wioska, by wychować jedno dziecko.

Przyjaźń jest drogą, która zanika w piasku, jeśli bez wytchnienia się jej nie odnawia.

Ptak na gałęzi inaczej śpiewa aniżeli ptak zamknięty w klatce.

Rana zadana przez przyjaciela nie zagoi się nigdy.

Woda w rzece płynie, nie czekając na tego, który ma pragnienie.

Zawsze gdy umiera starzec, wraz z nim płonie biblioteka.

Przysłowia hausańskie

Bębnem ubogiego jest jego żołądek.

Bóg jest tym, który czyni to, co chce.

Bóg sprawia, że z czarnej kalebasy mamy białe tuwo.

Cierpliwy ugotuje kamień i napije się wywaru z niego.

Dla Boga wszystko jest możliwe.

Gdy czas uszyje ubranie, trzeba je włożyć.

Jedząc figę, nie należy sprawdzać, co jest w jej środku. – In ana cin b’aure, a bar tonon cikinta.

Jeśli Bóg nie wysłucha modlitw małpy, umrze ona na polu niewiernych.

Kto dziś jest nędzarzem, jutro będzie bogaty.

Kto widział małpę, ten zobaczył jej czarne ręce.

Kto widział perliczkę, zobaczył jej pióra.

Lepiej zostawić kurę w jej piórach. – A bar kaza cikin gashinta.

Nie można złapać zająca, nie ruszając się z miejsca.

Przeznaczenie poprzedza nadzieję.

Trzymaj język na uwięzi, bo może cię zgubić.

Wódz jest jak śmietnik: każdy przychodzi do niego ze swoim śmieciem.

Inne przysłowia

Bawół nie chełpi się siłą w obecności słonia.

Chłopak, kóry naśmiewa się z dziewczyny, jest tym, który chciałby ją poślubić.

Cierpliwość może ugotować kamień.

Człowiek jest nikim bez innych ludzi.

Domy, które stoją obok siebie, w czasie pożaru razem spłoną.

Do wychowania dziecka potrzebna jest cała wieś.

Droga nie powie podróżnemu, co jest na jej końcu.

Dziecko jest jak pęd kalebasy - jeśli nie naprostujesz go od czasu do czasu, nie wyrośnie, jak należy.

Dziecko, które potrafi dobrze umyć ręce, może ucztować z królami.

Dziecko sąsiada jest twoim dzieckiem.

Dzięki innym jestem kimś. Dobry uczynek czyni dobrego sąsiada.

Dzik jest czujny, nawet gdy ryje w ziemi.

Dzik, który jako ostatni opuszcza legowisko, jest pierwszym, którego dopadają psy.

Gdy krowa prowadzi stado, bydło kończy w stawie.

Gdy nadepniesz jedną mrówkę, inne przybędą, by cię pokąsać.

Istnieje czterdzieści rodzajów szaleństwa i tylko jeden rodzaj zdrowego rozsądku.

Jeden podmuch wiatru wystarczy, by odsłonić kurzy tyłek.

Jeśli kochasz psa, musisz kochać jego pchły.

Kłamstwo nie zaprowadzi daleko.

Kto chodzi zbyt szybko, nie spotka antylopy.

Kto upił się winem, otrzeźwieje, ale kto upił się bogactwem, trzeźwy nie będzie nigdy.

Milczenie jest mową.

Nadzieja jest kotwicą świata.

Nie obrażaj krokodyla, zanim nie znajdziesz się na drugim brzegu.

Nieposłuszna kura w garnku uczy się posłuszeństwa.

Nie pouczaj dziecka po powrocie. Udzielaj mu rad, gdy rusza w drogę.

Nie sadź orzeszków, gdy małpa patrzy.

Pierworodny syn jest kolegą ojca.

Polujący lew nie ryczy.

Przybyć może tylko ten, kto jest w drodze.

Rzeczy wielkie nie potrzebują rozgłosu.

Słodki smak ma kropla wody, którą osobiście zaczerpnąłeś.

Słodycze nigdy nie wypełniają całej łyżki.

Słońce nie omija żadnej wioski.

Słuchaj rad starszych, a na wojnę idź z młodymi.

Sprawiedliwość jest jak ogień, jeśli spróbujesz ją zdusić, rozprzestrzeni się.

Sumienie - mały władca człowieka.

Szczęśliwa matka, która urodziła córkę. Chłopiec jest synem teściowej.

Swędzący tyłek towarzyszyć ci będzie wszędzie, dokądkolwiek pójdziesz.

Śpiesz się nogami, nie językiem.

Świt cechuje mądrość, zmierzch doświadczenie.

Tempo karawany ustala najpowolniejszy wielbłąd.

Trawa nie rośnie szybciej, gdy ją ciągniesz.

Uciekać przed słoniem nie hańba.

Uszy są zazdrosne o siebie nawzajem.

W dzień odjazdu nie zaczyna się przygotowań do podróży.

Woda w rzece nie płynie w stronę źródła.

W samotności odnajdziesz pocieszenie.

Żołądek można nasycić, pragnień nie nasyci się nigdy.

Żołądek nie będzie syty, jeśli usta nie zjedzą.

Żródła: Internet: [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8],
[9] Gry i zabawy afrykańskie / pod red. Marty Jackowskiej i Hanny Rubinkowskiej. - Warszawa : Dom Wydawniczy ELIPSA, 2011 (w zestawie broszura: Jak mówić polskim dzieciom o dzieciach Afryki?).
[10] Kalebasa pełna mądrości : opowieści i przysłowia afrykańskie / Patrick Addai. Myszków : BJ Service, 2016.
[11] Przysłowia afrykańskie. Natura i wychowanie człowieka w tradycji ustnej / Ryszard Pachociński. - Warszawa : IBE, 2009.
[12] - pdf Scenariusz uroczystości świetlicowej „Dzień przysłów afrykańskich” przeprowadzany w świetlicy szkolnej „Nasza Chata” w Szkole Podstawowej nr 54 w Szczecinie, opracowała: Agnieszka Czachorowska.