Afryka Środkowa: Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Kongo, Gabon, Czad

Geografia: W Afryce Środkowej występują wszystkie typy wegetacji, ukształtowania powierzchni i klimatów afrykańskich. Duża część północnego Czadu jest pustynna, w północnym Kamerunie i Republice Środkowoafrykańskiej występują stepy i sawanny. W Kamerunie, Republice Środkowoafrykańskiej, Gabonie i Kongo rośnie gęsty las tropikalny, przez który przedziera się rzeka Kongo o długości 4700 km.
Ilość opadów maleje od północy na południe. W strefach przybrzeżnych występują mikroklimaty lokalne.
Zachód Kamerunu jest górzysty z najwyższym szczytem Kamerun 4095 m n.p.m., który jest aktywnym wulkanem.
Ludność koncentruje się zasadniczo w głównych miastach, występują też obszary wyludnione.
Historia: Pierwsze państwo znane w tym obszarze to Kanem, które rozwinęło się wokół jeziora Czad w XI wieku. Rozkwit osiągnęło w wieku XVI, zanim nie podupadło z powodów sporów wewnętrznych. W wieku XV Portugalczycy odkryli te tereny. Zajmowali się tutaj handlem niewolnikami.
Kolonizacja rozpoczęła się pod koniec XIX wieku. Na kongresie w Berlinie w roku 1885 Niemcy otrzymały Kamerun, a Francja inne państwa tego obszaru. Po klęsce Niemiec w I Wojnie Światowej Kamerun został podzielony pomiędzy Francję i Anglię. Francja utworzyła Afrykę Równikową Francuską. Niepodległość kraje te uzyskały w roku 1960.
Znaną osobistością był Jean-Bedel Bokassa, pułkownik armii środkowoafrykańskiej, który sięgnął po władzę w roku 1996 w wyniku zamachu stanu. Awansował na marszałka, generała, w roku 1972 ogłosił się prezydentem a w roku 1976 koronował się na cesarza. Uroczystości koronacyjne zrujnowały państwo. Został obalony przez wojsko w roku 1979 i zmarł w nędzy w roku 1996.
Polityka: Kraje francuskojęzyczne Afryki Środkowej są republikami. System polityczny nadaje prezydentom znaczącą rolę. Konstytucje Gabonu i Konga czerpały wzór z Konstytucji V Republiki Francuskiej.
Od roku 1990 w Afryce Środkowej odbyło się wiele wyborów z udziałem kandydatów różnych partii. Prasa ma sporą swobodę: zdarzają się krytyki przywódców.
Ekonomia: Region Zatoki Gwinejskiej jest bogaty w ropę naftową. Kamerun, Gabon, Kongo i Czad są jej producentami. Ropa jest głównym produktem eksportowym, w związku z czym spadki ceny światowej ropy powodują spadek przychodów z eksportu i dochodów budżetowych.
W Kamerunie ważne jest również rolnictwo; jest on jednym z wielkich producentów kakao i kawy.
Kraje te wchodzą w skład Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Afryki Środkowej (CEMAC), która jest częścią stefy franka CFA. Frank CFA jest sztywno powiązany z euro, wymienialność tej waluty jest gwarantowana przez Skarb Państwa Francji. Bank Państw Afryki Środkowej (BEAC) musi w zamian za to przekazywać 50% należności zagranicznych na rachunek skarbu francuskiego [2].
Wspólną walutę wprowadzono w CEMAC na 15 lat przed powstaniem unii celnej, co jest niezgodne z naturalnym przebiegiem integracji gopodarczej i miało na celu ułatwienie kontroli ekonomicznej Francji nad byłymi koloniami i wzmocnienie jej pozycji międzynarodowej.
Kraje CEMAC mają trzy główne problemy do rozwiązania: wyżywić szybko narastającą populację; zorganizować sektor rolnictwa tak, aby stał się konkurencyjny; zmniejszyć ubóstwo na wsi [3].
Języki: Grupa języków bantu, którymi posługują się plemiona Bamilékés (Kamerun), Betis (Kamerun, Gabon), Bakongos, Bangalas (Kongo).
Grupa języków nigero-kongijska, z których najważniejszym jest sango używany w Republice Środkowoafrykańskiej.
Grupa nilo-saharyjska, do której należy arabski wymieszany z językami lokalnymi.
W Kamerunie około jednej czwartej ludności jest angielskojęzyczna.
Niektóre ludy mówią pidjin-english, czyli angielskim wymieszanym z językami lokalnymi.
Religie: Religią dominującą jest chrześcijaństwo. Obszary te były ewangelizowane głównie w okresie kolonizacji. Północny Kamerun i część Czadu są głównie muzułmańskie. Występują też religie animistyczne. Plemiona Bamilékés praktykują poligamię i przywiązują wagę do kultu czaszek zmarłych. W Gabonie i Republice Środkowoafrykańskiej występują liczne rytuały magiczne, aby uczcić ważne wydarzenia w życiu wspólnoty.

Opracowała A.D. na podstawie:
[1] Civilisation progressive de la francophonie / Jackson Noutchié Njiké. - Paris : CLE International, 2003.
[2] Integracja polityczno-ekonomiczna w ramach Wspólnoty Gospodarczej i Monetarnej Afryki Środkowej (CEMAC), Konrad Czernichowski w: Ex Africa semper aliquid novi t.IV - Żory : PTA, 2017.
[3] Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej CEMAC.
zob. też Prelekcje - Kamerun
Gospodarka krajów misyjnych, Filmy na Youtube:
[1] Ojciec Wirgiliusz. Podróże Pawła Krzyka
[2] Sierociniec w Jaunde
[3] Pigmeje